Middelhoge temperatuur opslag (MTO) voor de glastuinbouw
Martin van der Schans, KWR Water Research Institute , +31 6 52885574
Stijn Beernink, KWR Water Research Institute , +31 6 15605329
Anthura, BlueTerra, DivisionQ/ Koppert Cress, KWR water research institute, Normec Groen Agro Control, Provincie Zuid-Holland, Stichting Kennis in je Kas.
Partners: Greenport West-Holland, LTO Glaskracht, Omgevingsdienst Haaglanden.
Aanleiding
Glastuinbouwbedrijven hebben afgelopen decennia forse besparing op hun fossiele-energieverbruik gerealiseerd door temporele warmte of koude-overschotten tijdelijk op te slaan in de ondergrond via open bodemenergiesystemen bij lage temperatuur opslag (LTO) van 5 tot 25 °C. Meer recent is ook een ontwikkeling richting ondergrondse opslag bij hoge temperaturen (HTO) van 60 – 90 °C, bijvoorbeeld voor de koppeling met aardwarmteproductie en/of warmtenetten. Diverse glastuinbouwbedrijven overwegen momenteel transitie van hun LTO naar midden temperatuur opslag (MTO) vanwege de goede energetische en economische potenties van opslag bij 25 – 60 °C. Bovendien is MTO ook toepasbaar in regio’s waar geothermie en restwarmte niet mogelijk zijn. Knelpunten zijn het gebrek aan kennis voor bedrijfsstrategieën en een aanvaardbaar beoordelingskader voor vergunningverlening en monitoring bij dergelijke temperaturen.
Doel van het project
Het project beoogt generieke kennis te genereren over de effecten van MTO op de grondwaterkwaliteit en functies van de bodem. Deze kennis is nodig om bottlenecks in de beoordeling van vergunningaanvragen en monitoring te verhelpen. Daarnaast willen we beheerstrategieën ontwikkelen om energie-efficiëntie te vergroten én negatieve effecten op de leefomgeving te mitigeren door het beperken van warmteverliezen. Bijvoorbeeld via aanpassingen van de injectie- en onttrekkingscycli en technieken als Power2Heat.
Activiteiten
We gaan een voorlopig monitoringkader opstellen voor het bewaken van waterkwaliteitseffecten, mede op basis van historische ervaringen met opslag boven de 25 °C. Daarnaast zullen we via numerieke experimenten verschillende technieken vergelijken om de thermische efficiency van MTO systemen te vergroten en thermische uitstraling te beperken. De oplossingen (monitoringkader en technieken) zullen getest worden op praktijkschaal bij 3 te ontwikkelen MTO-systemen in de provincie Zuid-Holland.
Resultaat
Rapportage en praktijkproef op 3 locaties:
– Monitoringkader voor effecten van MTO op waterkwaliteit.
– Technieken om de thermische efficiency van MTO te vergroten.
Workshop over monitoringkader voor bevoegd gezag buiten Zuid-Holland.
Beoogde impact
De kennis over waterkwaliteitseffecten beoogt barrières weg te nemen in de vergunningverlening die de grootschalige implementatie van MTO in de weg staan. Het monitoringkader dat door KWR (2023) is opgesteld voor een HTO in Middenmeer (Noord-Holland) wordt inmiddels ook door andere provincies toegepast bij HTO-vergunningen. We beogen via disseminatie te bereiken dat de kaders voor vergunningverlening en monitoring van MTO die volgen uit dit onderzoek ook overgenomen gaan worden door andere provincies.
Daarnaast moeten eventueel onverwacht optredende ongewenste thermische uitstraling en waterkwaliteitseffecten te mitigeren zijn, zodat MTO-eigenaren minder risico lopen dat ze worden “stilgelegd” door het bevoegd gezag door overschrijding van maximaal toelaatbare effecten op de omgeving.